GECENİN ilerleyen saatleriydi… Kanepeye uzanmış, çekirdeğimi yanıma almış, sevdiceğim filmlerden birini izlemeye hazırlanıyordum. Hangisi mi? Merakta bırakmayayım sizi, Sidney Lumet’den “Köpeklerin Günü” (Dog Day Afternoon). Hani şu Al Pacino’nun ‘aşkı için banka soyduğu’ şaheser. Epeydir de izlememiştim filmi, yeniden tozunu almak iyi gelecekti, hem ona hem de bana. Keyfim yerindeydi anlayacağınız.
Film başladığında keyfim katlanmıştı, Elton John’dan “Amoreena” eşliğinde dalıp gitmiştim bir kez daha “Köpeklerin Günü”ne. Alttakilerle üsttekilerin tezatını keskin anlarla veren açılıştaki kent manzaraları, iki saat boyunca göreceklerime de enfes bir giriş yapıyordu. Ya da ben öyle sanıyordum!
Henüz açılış görüntülerinin heyecanını yaşamakla meşguldüm ki, aniden donup kaldım. Coşkun bir nehir misali akmaya hazırlanan, sinema sanatına duyduğum sevdayı bir kez daha belgelemeyi uman ben, ciddi ve düşünceli bir tavra bürünmüştüm. Okumaya devam et →
KABURGALARIM çatlamış veya kırılmıştı, ya da ben öyle sanıyordum. Sağ ayak bileğim de burkulmuştu, ama o bölgede hafif bir sızı dışında kırık çıkık yoktu. Yürüyebilirdim. Dönüş yolu uzundu ve yalnızdım. Nicolas Roeg şaheseri “Sonsuz Çöl”deki (Walkabout) gibi yanımda kardeşim de yoktu, yapayalnızdım. Ve fakat adam genç ve ateşliydi, koymazdı o yol! Tabiatı ‘keşif’ turuna tek başıma çıktıysam, bunun sonuçlarına da katlanmak zorundaydım.
Dere tepe yürürken, arada tırmanmam da gerekiyordu. Ve bu tırmanışlardan birinde ayağım kayınca yuvarlanıvermiştim bir 10-15 metre kadar. İşin kötüsü, bu halde yeniden tırmanmam gerekecekti o tepeye. Tepenin ardında ne göreceğim zerre kadar ilgilendirmiyordu artık beni, acıya teslim olmuştum. Sıkıp yok edilebilecek bir acı da değildi ki bu, neremi tutacağımı dahi bilemiyordum. Sen misin saçma sapan yerlere girip çıkan, olacağı buydu işte!
Ağustos güneşinden olabildiğince kaçabilmek için öğleden sonra çıkmıştım yürüyüşe. Ve hava yavaş yavaş kararıyordu, hızlanmalıydım. Bu halde mi?
‘Keşif’ turu dedim ya, biraz rotayı da harmanlamıştım doğrusu. Hava kararırsa dönüş yolunu bulmam zor olurdu. Acıyı bal eyleyip tırmanışa geçmeliydim artık. Kafa sesi gevezeliğini kısa kessem iyi olacak! Okumaya devam et →
BEBEK Parkı’nda bir bankta ayıldım… Nisan sabahı, buz efektiyle ayıltmıştı beni. Oraya nasıl geldiğim, o banka nasıl kendimi attığım konusunda hiçbir fikrim yoktu. Şarapla yıkanmış gibiydim, leş gibi kokuyordum. Belli ki bir yerlerde yemiş içmiş, dağıtmıştım. Ama nerede, kimlerle, nasıl, hatırlamıyordum.
Telaşla elimi cebime attım, cüzdanım da yoktu. Gece bir yerlerde düşürmüş olmalıydım, ya da bankta ölü gibi yatarken biri gelip söğüşlemişti beni. Bildiğim bütün küfürleri sıralarken, bir yandan da baş ağrısının sağ kanattan gelen hücumlarını bertaraf etmeye çalışıyordum. Beynime çivi çakılıyordu sanki!
İki işçi beliriverdi uzaktan. Parkı temizleyip sulamak için gelmişlerdi. İçlerinden biri beni görüp, tek kelime etmeden bir el hareketi yaptı, kışkışlar gibi. “Sizle mi uğraşacağım” deyip, ardına da tumturaklı bir küfür sallayıp kalktım banktan. Arkama bile bakmadan uzaklaşırken, aynı küfür misliyle takip ediyordu beni. Lügatları benden kuvvetliydi!
Neyse ki peşimden gelmediler; bir de dayak yiyemezdim bu halde… Parktan çıktığımda güneş azıcık da olsa ısıtmıştı içimi. Ayılmanın ötesine geçmiştim, cin gibiydim. Bir de şu baş ağrısı olmasaydı! Okumaya devam et →
MİDEMİN paramparça olduğunu hissettiren o meşum ağrıyla uyandım bu sabah da… Birkaç aydır bedenimle birlikte ruhumu da teslim almıştı bu ağrı. Çevremdeki herkesi canından bezdiren melun bir adama dönüşmüştüm. ‘İyi insanlık’ motivasyonum neredeyse sıfırlanmıştı. Herkese ve her şeye kuşkuyla yaklaşıp paranoyaklaşmam da cabası. Kurtulmak istiyor muydum bu ruh halinden, o da kuşkuluydu. ‘Kötülük’ün kıskacında debelenmek çekici geliyordu sanki.
Yataktan kalkıp salona doğru seyirttiğimde, içimde kalan son insanlık kırıntılarıyla tek gözlü kedim Yimou’yu (evet, Zhang Yimou!) kucağıma aldım. Onu sevip okşamak, mırıltısını hissetmek, kısa bir süreliğine de olsa iyi geldi. Ama ağrıdan tümden kurtulmak gibi bir şey söz konusu değildi belli ki, yakıp kavuruyordu bütün bedenimi. ‘Dünyanın bütün sabahları’ böyle olamazdı, olmamalıydı!
Yimou’nun mamasıydı, kumuydu derken evden çıkış saatim gelmişti. Daha fazla oyalanmanın anlamı yoktu, çıktım…
(Şimdilik seni serüvene ortak edemedim sevgili okur, kusuruma bakma! Belki ileride…) Okumaya devam et →
KIŞ 1987… Şubat… Soğuklar arasından en soğuğunu seç tadında bir hava… O sıralar yanında kaldığım ağabeyimin Şirinevler’deki evinden çıkıp yola koyulduğumda akşam üstü saatleriydi. Hedefse Anadolu yakası, tam olarak Çiftehavuzlar. Yol uzun, meşakkatli ve hırpalayıcı. Üşenmedim değil, ama söz vermiş bulundum, geleceğim diye. Söz verdiğim yerlere gitmediğim olmuyor muydu, tabii ki oluyordu ama buna ben de gitmek istiyordum belli ki. “Gitmesem bu satırları karalamam da mümkün olmayacaktı” diyerek rahatlatayım kendimi. Ezcümle, iyi ki gitmişim!
Nereye gideceğimi söyledim de, ne için yola koyulacağımı söylemedim. Onu da vakit kaybetmeden arz edeyim efendim. Bir arkadaşımın doğum günü partisine -mümkünse- ışınlanmaktı hedefim. Yanlış anlamayın, ‘partilerde kız tavlama sanatı’nı icra etmek gibi bir amacım yoktu. Sevdiğim, yanında olmaktan keyif aldığım arkadaşımı kıramamış, geleceğim diye söz vermiştim.
Yol serüvenimle kafanızı ütülemeyeyim; bildiğiniz, hepinizin İstanbul trafiğinde neredeyse her gün yaşadığınız bir toplu taşıma çılgınlığı işte! Minibüs, otobüs, vapur ve dolmuştan mürekkep bir ‘kare as’ seyahati. Belki başka bir hikayede bu seyahatin de içinde kayboluruz, kim bilir! Okumaya devam et →
ANNEM cicilerimi giydirdiğine göre vardı bunda bir iş; nereye gidecektik acaba? İnşallah akraba, konu komşuya falan götürmez beni! Hele ki birlikte oynayabileceğim çocuk yoksa sıkıntıdan patlıyorum o gezmelerde. Neyse, enseyi karartmayalım, bekleyelim görelim…
“Hadi bakalım, çıkıyoruz, sana bir sürprizim var” dedi annem. İlginç, bir sürpriz! Annemden pek de beklenmeyecek bir hareketti bu. ‘Sürprizli’ bir kadın değildi annem. Yapacağını hemen yapar, söyleyeceğini pat diye söylerdi. ‘İçi dışı bir’ derler ya, işte tam da öyle bir kadındı. Huzur içinde uyusun!
Kapıdan çıkmadan baklayı ağzından kaçırır diye düşünmüştüm, ama annemde tık yoktu. Kaptığı gibi beni attı kendini sokağa, tek kelime etmeden. Sokaktan çıkıp Eski Reci Caddesi kaldırımlarında yürümeye başladık. Ama çarşıya doğru gitmiyorduk, istikamet tersti biraz. Meraklanmak hakkımdı, meraklandım, hem de çok!
Ara sokaklardan Çark Caddesi’ne çıktığımızda kafamdaki soru işaretleri iyice artmıştı. Evden ayrıldığımızdan bu yana hiçbir soruma cevap da vermemişti. Nereye götürüyordu annem beni?
Caddedeki dükkanlara bakmak daha ilginç gelmiş olacak ki, bir noktadan sonra sormayı da bırakmıştım. Annemin elini sıkı sıkıya tutmuş yürüyor, ‘o anlar’ın keyfini çıkarıyordum. Okumaya devam et →
İLKOKUL dört ya da beşteydim, yani 10-11 yaşlarında. Çocukluk çağım tüm hızıyla, olanca görkemiyle devam ediyordu. Arkadaşlarımla birlikte, Adapazarı’nın çıkmaz sokaklarından birinde oturuyor olmanın avantajlarını allahın her günü kullanıyorduk. Toprak zeminli sokağın araç girişine kapalı, ‘Ara’ dediğimiz bir bölümünü, saatlerce uğraşarak şehrin caddeleri haline getirip telli arabalarımızla turlamak en büyük eğlencemizdi. Bilirsiniz işte, plastik bir arabaya tel geçirip sokakları arşınladığınız türden! İleride arar mıydım bu yılları? Muhtemelen… Kim aramazdı ki? Kim aramadı ki?
O gün de hedefimiz aynıydı: ‘Ara’da telli araba eğlencesi. Vakit kaybetmeden benle aynı yaşlardaki arkadaşlarımla işe giriştik. ‘Ara’yı toz toprak içinde ince ince çalışıp yollarla donatmaya başladık. En güzeli bu oluyordu sanki!
Sokakta yaşıtlarım olmasına ve onlarla birçok ‘çocukça’ oyunu paylaşmama rağmen, en yakın arkadaşlarım benden birkaç yaş büyüktü: Üst katımızda oturan ev sahibimiz Faik Amca’nın ‘fırlama’ oğulları Atilla ve Sadık, bir de mahallenin muhtarı Yaşar Amca’nın ‘uslu’ oğlu Coşkun. Onlar ortaokulda olduğu için telli araba işine pek girmiyorlardı tabii. Kanları bizden farklı kaynıyordu! Okumaya devam et →
KARANLIKTI… Haliyle… Sinemadaydım çünkü… Ama bugünkü karanlıkta başka bir şey vardı sanki. John Carpenter’ın “Sis”indeki (The Fog) denizciler çıkıp gelecek gibiydi. Böyle düşününce biraz da irkilticiydi tabii. Ve çoğu zaman olduğu gibi, üç beş kişiydik salonda. Film başlamamıştı henüz. Diğerlerine bakmayı denedim, yaşadığım tedirginliği onlar da hissediyor mu, görmek istedim. İfadelerini seçmek imkansızdı o karanlıkta.
Filmin başlaması geciktikçe, ruhumu teslim alan karanlığın hakimiyeti artıyordu. Bir şeyler olacaktı, ama ne olacağını tahmin bile edemiyordum. Bu durum, hissettiğim parçalanmayı daha da kritik hale getiriyordu.
Oturduğum koltuğa yapışmış, tek kelime edemeden bekliyordum. Kalp atışımın hızını kontrol etmek şöyle dursun, bedenimin herhangi bir parçasına hakim olmaktan acizdim. Bir süre sonra darmadağın olup toz bulutuna dönüşecek gibiydim. Bir güç tarafından içten içe kırılıp dökülüyordum sanki.
“Panik ataktır o!” dediğinizi duyar gibiyim. Olabilir, ama hikayenin devamını okumadan herhangi bir yargıya varmayın bence…
Neyse… Karanlığın içinde debelenme serüvenime devam edeyim ben. Okumaya devam et →
HAFTA içi günlerin çoğunda olduğu gibi, Uğur’la 9.45’te metroda buluşacaktık, buluştuk da. Tabii ki ben gene beş dakikalık bir gecikmeyle perona varabildim. Uğur oturmuş bekliyordu beni, arka arkaya iki trenin kaçıp gitmesini izlerken birkaç küfür de sallamıştı bana muhtemelen. Neyse ki bu küfürler ‘iyi niyet taşları’yla döşenmişlerdi, zararsızlardı anlayacağınız. Daha doğrusu, bir kulaktan girip öbür kulaktan çıkan cinstendi!
“İki sinema yazarı sabahın 9.45’inde neden metroda buluşuyor ki?” diye bir soru gelebilir aklınıza. Ben de her şeyden haberdarmışsınız gibi konuşuyorum sizle! Haksızlık ettiğimin farkındayım, affola!
Açıklayayım… Derdimiz basın gösterimleri… Sabahın 10.30’undaki (bir zamanlar 10’du bu saat) ön gösterimlere katılarak mesleğimizi daha iyi icra edebilmeye çalışıyoruz. Kimi zaman ‘boşa harcanmış zaman’ olabilen bu gösterimler, bazı durumlardaysa yedinci sanat adına ‘çok özel’ anlar bahşediyor bize.
Açıklamam yeterli geldiyse, o gün nasıl bir ‘serüven’ yaşadığımıza geçeyim artık…
Sokağa açılan sinemalarda büyümüş bir kuşak olarak, alışveriş merkezlerine tıkılmaktan hazzetmediğimiz bir gerçek. “Muppet Show”daki Statler ve Waldorf gibiydik bu konuda, tam anlamıyla iki huysuz ihtiyar. Uğur’un benden bir tık daha ‘huysuz’ olduğunu da kabul edelim ama!
Neyse ki o günkü gösterim, kapısı -tam olarak değilse de- sokağa açılan ender salonlardan Beyoğlu Sineması’ndaydı. Ha kapandı ha kapanacak diye yılları arkasında bırakan Beyoğlu Sineması’nda.
Sütiş’teki geleneksel kahvaltımızın ardından salona doğru yürümeye başladık. İstiklal Caddesi’ni onca yılda binlerce kez arşınlamışık, bir kez daha rotamız aynıydı. Rotamız aynıydı da, yıllar içinde güzergahtaki ‘manzara’ epeyce değişmişti.
Sinema Günleri zamanında, her ikimiz de birer üniversite öğrencisiyken ‘rahmetli’ Emek Sineması’nın yanındaki ‘rahmetli’ Han Cafe’de tanışmıştık. 30 yılı aşan dostluğumuz süresince, İstiklal Caddesi’nin ‘değişmekten usanmayan’ taşları ve büyük çoğunluğu ‘rahmetli’ olmuş mekanları üzerinde bıraktığımız izler, hatıralar denizindeki yerlerini korusalar da bizler gibi yavaş yavaş siliniyorlardı. Tedavülden kalkmasına ramak kalmış bir kuşağın çocuklarıydık artık!
Zamana direnmenin anlamı yoktu, biliyorduk bunu, ama ‘gelişip güzelleşmek’ten ziyade ‘geril(ey)ip çirkinleşen’ manzaraya karşı ‘nostaljik’ refleksler sergilememiz de kaçınılmazdı. Umutla emekleyen, yürüyen, koşan çocukların elinden çalınanların haddi hesabı yoktu.
Sütiş’ten çıkıp İstiklal Caddesi’ne doğru yaptığımız yürüyüşler, son zamanlarda hep bu hissiyatla başlıyordu, gene öyle oldu. Salladığımız küfürlerin burada yeri yok, sıkça sarf edildiklerini bilin yeter!
Yürüyüşün ilk durakları, Fitaş ve Dünya sinemaları oldu. Bir de Fitaş Cep vardı tabii. Fitaş’ta Bernardo Bertolucci’nin “Son İmparator”u (The Last Emperor), Dünya’da Ömer Kavur’un “Gece Yolculuğu” oynuyordu. “Son İmparator” için Taksim Meydanı’na kadar uzanan bir bilet kuyruğu gözümüze çarptı. Dokuz Oscar’lı film gelmişti caddeye, kaçmazdı! Okumaya devam et →
DEDİ… Haklı olarak soruyorsunuz, “Ne dedi?” diye, ama ben de hatırlamıyorum, belki de hatırlamak istemiyorum. Tek hatırladığım, bir cümle oluşturacak kadar kelimenin ağzından çıkıp ortaya saçıldığı… Ve tabii şunu da hatırlıyorum: O cümle yüzümü kavurucu bir alev gibi yalayıp geçti, yakıp kül etmesine ramak kalmıştı. Şimdi nefes alıp size bu hikayeyi anlatabiliyorsam, her şeyi o ‘ıskalama’ya borçluyum demektir…
Güzel bir uyku çekmiş, zımba gibi uyanmıştım. Günü kucaklamak için hazırdım. O bana nasıl davranacaktı bilmiyordum, ama bu ‘enerji’yi heba etmeyeceğinden emindim.
(Hikayenin ev kısmını hızlıca atlayalım isterseniz, ilginç bir şey yok çünkü. Kederli bir şey yaşanmadı; hep neşe, hep kahkaha, hep iyilik/güzellik…)
O gün film izlemek gibi bir niyetim yoktu. Film konusunda akşamdan kalmaydım. Ermanno Olmi’nin “İş”iyle (Il Posto) Ingmar Bergman’ın “Utanç”ını (Skammen) arka arkaya izlemiş, iki günlük şaheser kotamı doldurmuştum. Sandro Panseri ile Loredana Detto ve Max von Sydow ile Liv Ullmann arasındaki farklı tonlardaki aşklarla hemhal olurken, iki ustanın aksettirdiği ‘zamansızlık’ duygusunu da cebime yerleştirmiştim. Havada karada ölüm yoktu benim için anlayacağınız!
Sokakları arşınlayarak ‘aylak adamlık’ yapmaktı hedefim. ‘Sinemadan çıkmış insan’ı da oynamak istemiyordum ama… Okumaya devam et →
FİLM bittiğinden beri oturduğum koltuktan kalkmamış, kalkamamıştım. Beynimi kemiren düşünce yığınından kurtulamıyordum bir türlü. Bir yandan, hayatımın bütün evrelerinde yakama yapışan konforu arkada bırakmak istiyor, öte yandan da belirsizliğin sinsiliğinden korkuyordum. Yaman bir çelişki yaşıyordum; durduğum yer itibarıyla suratıma tükürme noktasına geldiğim halde, korunaklı hayatımdan da vazgeçmek istemiyor gibiydim. Ne yapmak istiyordum? Daha da önemlisi, ne yapacaktım? Zor sorulardı bunlar, cevaplarını bir türlü veremediğim, belki de vermek istemediğim.
Beynimi pelteye çeviren yoğun düşünce trafiği, terden sırılsıklam etmişti beni; gözüme dolan ter damlalarından önümü göremez hale gelmiştim. Sıkı sıkıya yapıştığım koltuktan kalkmalıydım artık, kafamı dağıtacak bir şeylere ihtiyacım vardı. Okumaya devam et →
ECNEBİ filmlerin memlekete epeyce gecikmeli geldiği yıllar… Bizim hikayemizse tam olarak 1981’de vuku buluyor. Lise 1 öğrencisi Murat’ın gezegendeki ‘sıra dışı’ günlerinden birinde. Hormonlarının coştuğu, bendini çiğneyip aştığı vakitler anlayacağınız!
“Grease” de memlekete geç gelen filmlerden. Birçoğunun halini düşünürsek çok da geç değil aslında, sadece üç yıl!
Gazetelerde, dergilerde allandıra balllandıra anlatılan bu ‘gençlik filmi’ni izlemeden olmaz tabii… Genciz biz de, kanımız kaynıyor. Tam da bu filmin kaymağını yiyecek kitle!
Bu tür şeyler için organize olmak kolay lisede, yetişkinlerin karar verme tembelliğinden eser yok. Hemen karar verip gideceğimiz günü belirledik. Gün dediğim, bir hafta sonrası falan değil, ertesi gün! Okumaya devam et →
1998 sonu ya da 1999 başı, net bir şey söyleyip sizi de yanıltmayayım… 30’lu yaşlarımın başı, ondan eminim! Ankara’da servis şoförü olarak yaptığım askerliğimin de en civcivli dönemi, terhise neredeyse bir yıl var… Sinemayla yaşadığım yoğun ilişki de hesaba katıldığında, askerliği bu kentte yapmak bir şanstı benim için. Her hafta sonu çarşı iznimde bir ya da iki film izleyerek açığı kapatmaya çalışıyordum. Tunalı’daki Gezici Festival ofisi de üs gibiydi, oraya uğrayıp Başak’la hoşbeş ederek güne başlamanın keyfine doyum olmazdı. Bazı seyir serüvenlerimde o da eşlik ederdi bana, çoğu zaman beğenilerimiz uyuşmasa da…
O hafta sonu da rutinden sapmaya pek niyetim yoktu. Elime izin kağıdını alıp Cebeci’deki Harita Genel Komutanlığı’ndan çıktığımda herhangi bir ‘sapma’ olacağına dair bir işaret de çarpmadı gözüme. Her şey, herkes aynıydı.
O güne kadar yürümekle aşınmamıştı yollar, o gün de aşınmayacaktı kuşkusuz. Başladım yürümeye. Hedef, Tunalı’daki Gezici Festival ofisiydi. Başak’la buluşacaktık, bir şeyler atıştırıp filme gitmekti sonraki adımımız. Gördüğünüz gibi, ‘aynılık’tan ölüyordum adeta! Okumaya devam et →
ARTVİN… Kış ortası… Kar beyaza bürünmüştü bütün kent… Gezici Festival’in daveti üzerine buradaydım. Kalabalık sayılabilecek festival konukları arasında sinema yazarı arkadaşlarım da vardı. Olmaları bir şey değil de, sınırlı bütçe nedeniyle oda paylaşmak zorundaydık. Aslında daha önce birçok yazar arkadaşımla çeşitli festivallerde oda paylaşmıştım, büyük dert değildi anlayacağınız. Kader bu ya, o festivaldeki oda arkadaşım Murat Erşahin olmuştu, benim dilimle ifade edersek ‘Terş’…
Odaya ilk giren ben oldum. Eski otelin küçük odasında güzelce bir ebeveyn yatağı, bir de ne olduğunu pek anlayamadığım küçücük bir yatak vardı. Yayları yıpranmış, çökmüştü. Handiyse bir ‘kara delik’ gibiydi bu nesne.
Büyük yatağa boylu boyunca uzandım, yolculuk hırpalamıştı. Biraz kestirmek iyi gelebilirdi. Tam dalmak üzereydim ki Terş girdi içeri, elinde kolunda bavullar ve çantalarla, nefes nefese. Utanarak söylüyorum, benim bavulumu da o getirmişti.
Elindekileri küçük yatağın üzerine bırakırken, “Kardeşim, yatma planını yapalım” dedi. “Yatıyoruz işte, ben burada, sen orada” diye cevapladım, “Odaya ilk giren yatağı seçer” deme gafletinde de bulundum. Yol yorgunluğu mudur nedir, yoksa gerçekten böyle biri miydim ben, bilmiyorum, o gün ‘kötülük’ havamdaydım. Terş’in “Dönüşümlü yatarız o büyük yatakta herhalde” demesiyle iyice zıvanadan çıktım, ‘karanlığın yüreği’ne terk ettim kendimi: “Tabii ki hayır, festival bitene kadar böyle yatacağız.” Bu da bir hafta demekti! Ağzından salyalar saçan bir ‘canavar’a dönüşmüştüm. İşin kötüsü, bu durum fena halde hoşuma gitmeye başlamıştı… Okumaya devam et →
ADAPAZARI’NDA bir yazlık sinema, istasyonun karşısındaki Arzu Sineması… Annemle babamın ellerine yapışarak adım attığım esrarengiz bir dünyaydı benim için burası, her geldiğimde adeta aklımı uçuran. Öyle Amerikan filmlerindeki gibi ‘arabalı’ falan değil tabii; yüksek duvarlarla çevrilmiş bir alan, film gösterimi için bir tarafı devasa boyutlarda yükseltilmiş. Haliyle bembeyaz badanayı yemiş o yüksek duvar, ama yazın ilerleyen günlerinde filmlere eşlik eden lekelere bulanmış olması da şanından! Tahta sandalyelerde gazoz içip çekirdek içleyerek film izlenen ve tabii fosur fosur sigara da içilen bu atmosferde küçük bir çocuk olmanın avantajlarını tahmin edersiniz. Uzun uzun anlatmaya gerek yok, ama en güzelini söyleyeyim: Film izlerken annemle babamın kucağına uzanıp şekerleme yapmak. Tarifi yok o enfes uykunun! Artık herhangi bir şekilde yaşanamayacak olması da içimi acıtmıyor değil…
Beş ya da altı yaşındayım… Yazlık Arzu Sineması’ndayız gene. Bunu duyan da zırt pırt sinemaya gidiyoruz zannedecek! İyisi mi, kendimizi ‘şanslı’ hissettiğimiz akşamlardan biriydi deyip yanlış anlamaların önüne geçeyim… Alain Delon ve Jean-Paul Belmondo’lu bir film olduğunu biliyorum da, hangisiydi emin değilim, “Borsalino” olabilir. O olsun lütfen! Okumaya devam et →
KAVURUCU yaz ayları her daim şenlikli geçerdi çocukluğumda. Bizimkiler, okul kapandıktan sonra, hele ki takdir de almışsam, ‘tatil’ için (o vakitler İstanbul’un ilçesi olan) Yalova’nın Soğucak köyündeki babaannemin yanına gönderirlerdi beni. Bilmiyorum, belki de postalıyorlardı oğullarını, bir süreliğine de olsa rahat nefes alabilmek için! Neyse, amaç önemli değil, keyfim yerindeydi benim. Kuzenler Ahmet ve Ali de orada olurdu yaz aylarında; vur patlasın çal oynasın anlayacağınız. Elma kasalarından arabalarımızla köyün tepesinden Yalova-Bursa yoluna kadar yarışmak mı istersiniz, köye misafir gelen kızlarla çocukça flörtleşmeler mi istersiniz, anayolu gören ‘Tepe’ dediğimiz yere çıkıp yoldan geçen Renault ve Murat marka arabaları saymak mı istersiniz, sınırsız yeşilliğin içinde uzun ‘keşif’ gezilerine çıkmak mı istersiniz, Yalova’ya inip denizde (ve denizle) coşmak mı istersiniz, bir çocuğun isteyebileceği her şey vardı o yaz aylarında…
Evvel zaman içinde bir yaz günü, kuzenler Ahmet ve Ali’yle Yalova’ya inmeye karar verdik, daha önce de defalarca yaptığımız gibi. Aslında amaç Araştırma’nın plajına gidip denize girmekti, ama Yalova’ya varınca kanımız kaynamaya başladı. Yaşlarımız 12-13 civarı, yani ‘kan kaynaması’ çok normal! Kaynayıp da ne olacak, olacağı şu, sinemaya gidip film izleyeceğiz. Ama ne izleyecektik? Okumaya devam et →
1983… Liseden yeni mezun olmuş, 17 yıllık Adapazarı serüvenimi geride bırakmıştım. Artık ‘kocaman’ bir üniversite öğrencisiydim, taşı toprağı altın şehir İstanbul’da. Marmara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu’ydu ilk durağım. Ne yalan söyleyeyim, binaya baktığımda liseden pek farkını görememiştim! Dert değildi tabii, çünkü seve isteye gelmiştim bu okula, ‘gazeteci’ olmak istiyordum. Olabilecek miydim, o kuşkuluydu işte. Oldum mu, sanmam!
Adapazarı’ndan okul arkadaşım Yüksel de Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünü kazanmış, sallana yuvarlana okumaya çalışıyordu. Bende olduğu gibi, onun da üniversite hayatı sekteye uğradı sonraki yıllarda. Bizi birleştiren temel şey ‘okul bitirememek’ değildi tabii. Önce müzik, ardından da sinema yakınlaştırmıştı ikimizi. Aynı dilden konuşabildiğin insan sayısının bir elin parmaklarını geçmediği bir yerde, özellikle müzik konuşmak için bir ‘nimet’ti Yüksel. Hele ki ‘uzaylı’ gibi davranılıyorsa size… Okumaya devam et →
Not: 7/10
2015 İtalya-Fransa-İsviçre-İngiltere, 124 dk.
Yönetmen: Paolo Sorrentino
Oyuncular: Michael Caine, Harvey Keitel, Rachel Weisz, Paul Dano, Jane Fonda, Roly Serrano, Alex Macqueen, Madalina Ghenea, Luna Mijovic, Ed Stoppard, Paloma Faith
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Sert İkili / Tough Guys (1986)
Yönetmen: Jeff Kanew
PAOLO Sorrentino, önceki filmi “Muhteşem Güzellik”in (La Grande Bellezza) mükemmele yakın tema-biçim bütünlüğünden sonra, bir kez daha benzer bir temaya el atıyor “Gençlik”le (Youth). Akıp giden zamanın farklı şekillerde yıprattığı karakterlerinin ‘bugün’e dair tasarruflarını ameliyat masasına yatıran yönetmen, uzun yıllardır sıkı fıkı arkadaş olan iki ana karakteri iki uca fırlatarak yapıyor bunu. Biri geçmişe takılıp bugünü unutmuş görünüyor, diğeri ise geçmişin tortusuyla bugünü yaşamanın derdinde. En azından ilk izlenim olarak görünen bu. İlk izlenim dedik ya, sonrasında bunun yanıltıcılığıyla yüzleşiyor ve karakterlerin pozisyon değişimine tanıklık ediyoruz. Okumaya devam et →
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR! Çark / The Wheel (1987) Yönetmen: Muzaffer Hiçdurmaz
TÜRKİYE’DE işçi olmayı hep bir parantezin içinde anmak zorunda kalıyor, işçiye reva görülenleri anlatırken yutkunmaya takılıyor ve cümlenin arka planını unutuyoruz. ‘Ölmek’, en çok da onların fıtratında hacimli bir yer kaplıyor oysa, hem de ‘yok’ pahasına. ‘Cinayet’ kavramını doyasıya ‘yaşıyor’ işçiler, arkalarında bıraktıkları devasa inşaatın harcına kattıkları kanla lanetliyorlar düzeni, faydasız kanat çırpışlarıyla birer ikişer düşüyorlar… Ülkenin işçiyle sınavından çakmayı bir alışkanlık haline getirdiği de hesaba katıldığında, bu resme hangi açıdan yaklaşsak olmuyor, parçalar bir türlü yerine oturmuyor. Okumaya devam et →
Not: 6/10
2016 ABD, 129 dk.
Yönetmen: Ben Affleck
Oyuncular: Ben Affleck, Zoe Saldana, Sienna Miller, Elle Fanning, Chris Cooper, Brendan Gleeson, Chris Messina, Remo Girone, Robert Glenister, Matthew Maher, Miguel J. Pimentel
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Havana (1990)
Yönetmen: Sydney Pollack
SEBEPLERİ ne olursa olsun, Ben Affleck isminden ‘kıl kapılması’ adetten oldu epeydir. Evet, ‘usta’ bir aktör değil (birçokları gibi) ve belki ‘usta’ bir yönetmen de değil, ama işini pamuklara sarıp sarmalayarak yaptığı da bir gerçek!
Elimizdeki bu ‘bilgi’yle yola çıktığımızda ise ondan ‘kıl kapmak’ için bir sebep göremiyoruz. Aksine, özellikle yönetmen olarak daha çok filme imza atması gerektiğini düşünüyoruz. İnce eleyip sık dokuyan doğasının onu yönelttiği hedeflerle daha sık haşır neşir olmak istiyoruz hatta.
Neyse… Ben Affleck güzellemesi yapmak değil derdimiz tabii, ama bu konuya dair birkaç şey söylemeden de geçmek istemedik! Ve söyledik, rahatladık! Okumaya devam et →
Stefan Zweig’ın 1922 tarihli novellası ‘Amok Koşucusu’, handiyse ‘feminist’ bir metnin çıkmaz sokaklarına hapsediyor bizi, keder ve coşkuyu aynı paragrafların içine sıkıştırarak.
STEFAN Zweig’ın ‘tutku’sunu okumak, cümlelerinin arasına sıkışmış ‘özgür ruh’u açığa çıkarıp kendi ruhumuza yapıştırmak biraz da. Boyutları belirsiz bir küpte mahsur kalmanın klostrofobisinden kaçmak ne kadar zorsa, Zweig’ın metinlerindeki ‘tutku’ya kapılıp sürüklenmeden sıyrılmak da bir o kadar zor. Yağlı direğin üzerinde denize doğru koşan yarışmacı gibi, kaç adım atacağınızı bilemeden yürüyorsunuz onun yarattığı atmosferlerde, en nihayetinde düşeceğinizden emin bir şekilde. Önemli olansa düşerken alacağınız hasar; ne kadar ‘ağır’ olursa tahribat, sizin için o kadar iyi, o kadar ‘parlak’. Zweig’ın ‘hafif’ olduğunu söyleyenlere ise bir çift lafımız bile yok, onları kendi cehennemleriyle baş başa bırakmak en iyisi, en güzeli…
Yazarın 1922 tarihli novellası ‘Amok Koşucusu’ (Der Amokläufer), bahsettiğimiz ‘tutku’nun üzerimizde oluşturduğu baskıyı, önüne geçilmez baş dönmesini en iyi yansıtan metinlerden biri. 60 sayfalık bu ‘küçük’ şaheser, bir erkek ve bir kadın hikâyesi anlatıyor belki, ama geniş perspektifte ‘bir’ olmanın resmi gibi adeta. Okumaya devam et →
Not: 7/10
2014 İngiltere-Fransa, 119 dk.
Yönetmen: Matthew Warchus
Oyuncular: Bill Nighy, Paddy Considine, Imelda Staunton, Dominic West, Ben Schnetzer, George MacKay, Andrew Scott, Joseph Gilgun, Faye Marsay, Jessica Gunning, Freddie Fox
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Kadının Fendi / Made in Dagenham (2010)
Yönetmen: Nigel Cole
“ONUR Haftası”na yakışır bir film “Onur” (Pride). 1984-85’te İngiltere’deki madenci grevi sırasında yaşanmış gerçeklerden hareketle projelendirilen film, gey ve lezbiyenlerin madencilerle gösterdikleri dayanışmayı resmediyor. Margaret Thatcher hükümeti tarafından neredeyse hiçleştirilen madencilerle, toplum tarafından her daim ötekileştirilen eşcinsel hareketin buluşmasından müthiş bir sonuç çıkıyor. 1999’daki başarısız ilk filmi “Saklı Anılar”dan (Simpatico) sonraki uzun aranın ardından ikinci sinema filmini çeken yönetmen Matthew Warchus, bu kez hedefi bulmayı başarıyor. Bunda senarist Stephen Beresford’un ‘dengeli’ senaryosunun da katkısı büyük tabii. ‘Maço’ ağırlıklı madenci bakışıyla eşcinselleri aynı potada bir araya getirmenin ‘imkansız’ olduğunu savlayanlara tumturaklı bir cevap da veren film, kadınların direnişini yansıtan Nigel Cole imzalı “Kadının Fendi”ni (Made in Dagenham) hatırlatıyor. Ken Loach hikayelerinin stil anlamında ‘daha hafif’ olanlarını temsil ediyor bu tür yapımlar. Acı gerçekleri Loach sineması kadar ‘ciddi’ bir atmosfere taşımıyorlar, ama ‘eğlenceli’ doğalarının içindeki ‘keder’ de hissedilmiyor değil. Bu dengeyi tutturup gerçekten ‘bir şey’ söylemek zor, ancak “Onur” başta olmak üzere bunu başarmaları da ‘yapılabilir’ olduğunu gösteriyor. Bu arada, filmin soundtrack çalışmasının da ağız sulandırdığını söyleyelim. Bizi 1980’lerin ortasına götürüp orada bırakıyor buradaki enfes ve anlamlı (bazen anlamsızca da serpiştirilebiliyor) şarkılar.
Avustralyalı sinemacı George Miller’ın, benzer birçok örnekte olduğu gibi ‘efsane’ye dönüşeceğini tahmin bile edemediği 1979 yapımı “Mad Max”, western temalarından beslenen post apokaliptik atmosferiyle sinemasever olarak ciğerimizi söken bir filmdi. Mel Gibson’ın ‘imza’ karakter çalışmalarından birini sergilediği yapımın devam filmleri de efsaneyi layıkıyla beslediler. Şimdiyse son filmin üzerinden 30 yıl geçtikten sonra projelendirilen “Mad Max: Fury Road” ile serinin tozuna toprağına yeniden kavuşuyoruz. Umarız efsanenin hakkını verir bu çalışma da…
İLK filmde birkaç kez duyduğumuz için biliyoruz onun tam adını: Max Rockatansky. Yoksa o bizim için ‘çılgın mı çılgın Max’, başka bir şey değil! Çılgınlığa da aslında ‘delilik’ demek gerek. İlk hikâyeden başlayarak giderek tırmanan bir delilik bu, sınırları iyice zorlayan. ‘Sıradan’ ya da ‘sıradan olmak isteyen’ bir adamın, dış mihraklar tarafından kaşınmasıyla zıvanadan çıkıp ortalığı darmaduman etmesidir özetle Max’in serüveni (serüvenleri). Arka plana yerleştirilen post apokaliptik atmosfer de tetikleyici unsurlardan biri olarak kendini gösterir, ki insanın ‘insanlık’tan çıkışının da resmi gibidir biraz bu durum. Okumaya devam et →
Not: 8/10
2014 İsveç-Fransa-Norveç, 120 dk.
Yönetmen: Ruben Östlund
Oyuncular: Johannes Kuhnke, Lisa Loven Kongsli, Vincent Wettergren, Clara Wettergren, Kristofer Hivju, Fanni Metelius
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Hayallerin Peşinde / Revolutionary Road (2008)
Yönetmen: Sam Mendes
KADIN ve erkeğin ‘eşitliği’ meselesinde, görünenin ötesinde bir de ‘içe dönük’ perspektif vardır ki, İsveçli sinemacı Ruben Östlund’un ‘yılın filmleri’ sıralamasına girebilecek çalışması “Turist” de bu perspektifin damarlarına doğru bir yolculuğa çıkarıyor bizi. ‘Gözden kaçabilecek’ bir çıkış noktasıyla hareket edip, kadın ve erkeğin bu noktaya dair yorumlarını irdeleyen senarist-yönetmen, buradan devasa bir insanlık resmine ulaşıyor. İzleyeni kaçınılmaz biçimde kendini sorgulamaya iten film, kadın ve erkeğin motivasyon farklılıklarını da apaçık ortaya koyuyor. Yedinci sanatın ‘ayna’ özelliğinin en net biçimiyle beyazperdeye yansıdığı “Turist”, hem erkek hem de kadın için ‘olunan’la ‘olmak istenen’ arasındaki çizgiyi belirginleştiriyor. İnsanın itiraf etmekten kaçındıklarını ete kemiğe büründürürken, ruhumuza yapışan ‘canavar’dan kurtulmanın yolunu da gösteriyor bir bakıma. Sanıyoruz bütün mesele, bu yolu içselleştirip hayata devam etme motivasyonuyla örtüştürebilmenin üstesinden gelmek. Aksi takdirde, ‘canavar’la birlikte son yolculuğa çıkmak kaçınılmaz sanki…
Not: 8/10
2014 İngiltere-Fransa-Almanya, 150 dk.
Yönetmen: Mike Leigh
Oyuncular: Timothy Spall, Paul Jesson, Dorothy Atkinson, Marion Bailey
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Vincent ve Theo / Vincent & Theo (1990)
Yönetmen: Robert Altman
MIKE Leigh, hem yönetmen hem de senarist kimlikleriyle yedinci sanatın zirvelerinde bir yerde bulunmayı hak ediyor. Ana dallara kendini atamamış olsa da, Dick Pope’un ‘resimsi’ görüntüleri başta olmak üzere dört dalda Oscar’a aday gösterilen son filmi “Bay Turner”la (Mr. Turner) bu meziyetlerini sınırsızca sergiliyor bir kez daha. ‘Işığın ressamı’ sıfatını boşuna almadığını belgeleyen 19. yüzyılın büyük İngiliz ustası Joseph Mallord William Turner’ın hayatının uzunca bir dönemine tanıklık ettiğimiz yapım, Timothy Spall’la birlikte devasa bir içsel serüvene taşıyor bizi. Aktör, ressamın gelgitlerin ağırlıkta olduğu hayatının ayrıntılarını mükemmelen yansıtırken, Mike Leigh’in senaryosundan akan ustalık da kusursuz bir bütünlük sağlıyor çalışmaya. ‘Çok özel’ bir görsel dokuya sahip olan “Bay Turner”, modernizmin ilk adımlarının Turner tarafından nasıl karşılandığını göstererek, romantizmin modernizme evrilmesinin de ipuçlarını veriyor bize. Özellikle ressamın fotoğraf makinesiyle karşılaştığı anları aktaran sahnenin bugüne dair saptamalar içerdiğini de söylemek mümkün.
Not: 8/10
2014 ABD, 129 dk.
Yönetmen: Bennett Miller
Oyuncular: Steve Carell, Channing Tatum, Mark Ruffalo, Sienna Miller
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Kızgın Boğa / Raging Bull (1980)
Yönetmen: Martin Scorsese
BENNETT Miller, yönetmenlik kariyerini gerçek hikayeler ve karakterler üzerinden yapılandırmaya devam ediyor. “Foxcatcher Takımı” (Foxcatcher), önceki filmi “Kazanma Sanatı”nda (Moneyball) olduğu gibi spor dünyasının ‘kir pas’ına sokuyor bizi. Güreş minderinin başrole soyunacağını düşündüğümüz yapım, hikaye içinde defalarca tuş yapma girişiminde bulunuyor, seyirciye minderi dar ediyor. Steve Carell’in canlandırdığı John du Pont karakteri aracılığıyla ‘Amerikan Rüyası’nı yerle bir eden, sınıfsal gücün bu rüya içindeki yerini ‘dehşetengiz’ biçimde veren “Foxcatcher Takımı”, hikayeyi taşıyan her bir karakterin neredeyse kusursuz çizildiği bir film. İki kardeş güreşçinin dünyanın en zengin adamlarından birinin elinde ‘oyuncak’ olmasını ve bunun yarattığı trajik sonuçları resmeden çalışma, psikoloji biliminin derin sularına çekiyor izleyiciyi ve ilginç bir biçimde orada kalmaya ikna ediyor. Filmin yönetmen, özgün senaryo, erkek oyuncu (Steve Carell), yardımcı erkek oyuncu (Mark Ruffalo) ve saç/makyaj dallarında Oscar’a aday olmasına karşın, ‘en iyi film’ dalında Akademi tarafından neden aday gösterilmediği ise tam bir ‘muamma’. Çözebilen beri gelsin!
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Camdan Kalp / A Heart of Glass (1990)
Yönetmen: Fehmi Yaşar
İLK filmi “Hayatın Tuzu”yla takdire değer bir çıkış yapan, ama sonrasında uzunca bir ara veren Murat Düzgünoğlu’nun epeydir beklenen ikinci çalışması “Neden Tarkovski Olamıyorum…”, sinemamızın ‘tartışmalı’ 100. yıl kutlamalarına uygun bir hikâye anlatıyor. Andrey Tarkovski hayranı bir yönetmenin, üstadın dünyasına yakın bir film çekmek için çabalamasıyla birlikte, sinemacının sektörün bitmek tükenmek bilmeyen açmazlarıyla yüzleşmesini aktarıyor bu hikâye. Okumaya devam et →
Not: 8/10 2014 İngiltere, 97 dk.
Yönetmenler: Iain Forsyth, Jane Pollard
Oyuncular: Nick Cave, Susie Cave, Warren Ellis, Darian Leader, Ray Winstone, Blixa Bargeld, Kylie Minogue, Arthur Cave, Earl Cave
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Gürültü Ustaları / It Might Get Loud (2008) Yönetmen: Davis Guggenheim
BAZI ‘büyük’ müzisyenler vardır, birlikte büyüdüğünüz; müzikleriyle olduğu kadar hayata bakışlarıyla da sizi etkileyen, yeryüzünde kapladığınız alanı daha da ‘anlamlı’ kılan. İşin doğası gereği onlar sizden birkaç yaş büyüktür ama aynı kuşağın meseleleriyle kafayı bozmuşsunuzdur, farklı coğrafyalarda yaşasanız da. Benim için bu tanıma uygun birkaç ‘müzisyen ağabey’ var: Morrissey (The Smiths), Robert Smith (The Cure), David Byrne (Talking Heads), Ian Brown (The Stone Roses) gibi… Okumaya devam et →
Not: 6/10
2013 Fransa, 106 dk.
Yönetmen: Sylvain Chomet
Oyuncular: Guillaume Gouix, Anne Le Ny, Bernadette Lafont, Hélène Vincent, Fanny Touron, Jean-Claude Dreyfus
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Amelie / Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain (2001)
Yönetmen: Jean-Pierre Jeunet
2003’TE “Belleville’de Randevu”yla (Les Triplettes de Belleville) enfes bir şekilde başlayıp, 2010’da Jacques Tati senaryosu “Sihirbaz”la (L’Illusionniste) aynı lezzette devam eden Sylvain Chomet filmografisi, üçüncü hamlesinde animasyonu bir kenara bırakıyor ve “Attila Marcel”le yeni bir yöne doğru akacağının işaretlerini veriyor. Bu yön, her ne kadar onun animasyondaki maharetini aratsa da, sinemacının tematik bütünlük olarak doğru bir yerde durduğunu söyleyebiliriz. “Attila Marcel”, Sylvain Chomet sinemasının ‘arayış’ temelli özünü yansıtma konusunda yönetmene yeni bir hamle sırası daha veriyor, o da bu hamleyi harcamadan işini yapıyor. Okumaya devam et →
Not: 5/10
2013 Hollanda-Belçika-Danimarka, 113 dk.
Yönetmen: Alex van Warmerdam
Oyuncular: Jan Bijvoet, Hadewych Minis, Jeroen Perceval, Alex van Warmerdam, Tom Dewispelaere, Sara Hjort Ditlevsen
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Köpek Dişi / Kynodontas (2009)
Yönetmen: Yorgos Lanthimos
HOLLANDALI sinemacı Alex van Warmerdam’ın epeydir gösterime girmesini beklediğimiz filmi “Bela” (Borgman), alabildiğine kafa karıştırıcı bir yazıyla açılıyor: “Ve onlar, kendi saflarını yüceltmek için yeryüzüne indiler.” Kutsal metin alıntısı havası taşıyan ama böyle bir not olmayan bu ‘uyarı’, sonraki dakikalarda göreceklerimiz konusunda da bir önyargıya sürüklüyor bizi. Filmin yarattığı Haneke atmosferinin ‘fantastik’ bir bakışla da desteklenebileceğini işaret ediyor. Bu kafa karıştırma hamlesinin hikayeyi salt bir ‘nefret operası’ kimliğinden sıyırıp çok boyutlu bir noktaya götürdüğünü de kabul etmek gerek. Ancak, çok boyutluluğun yarattığı labirentte kaybolmanın da mümkün olduğu bir bütün söz konusu burada, ki filmde aktör kimliğiyle de var olan yönetmen Alex van Warmerdam da ipin ucunu kaçırıyor belli bir aşamadan sonra. Okumaya devam et →
Not: 7/10
2013 İngiltere, 93 dk.
Yönetmen: Richard Ayoade
Oyuncular: Jesse Eisenberg, Mia Wasikowska, Wallace Shawn, Noah Taylor, James Fox, Cathy Moriarty
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
İçimizdeki Şeytan / Raising Cain (1992)
Yönetmen: Brian De Palma
HENÜZ 25 yaşındayken yayımlanan 1846 tarihli ilk romanı ‘İnsancıklar’la (Bednye Lyudi) yere göğe sığdırılamayan, geleceğin en büyük kalemlerinden biri olacağının işaretlerini veren Dostoyevski’nin ikinci hamlesi ‘Öteki’ (Dvoynik), uzun hikâye formuyla dönemin meşhur edebiyat dergisi ‘Otechestvennye Zapiski’de yayımlandığında, kelimenin tam anlamıyla yerden yere vurulmuştu yazar. Kendisinin bile sonraki yıllarda çelişkili görüşler belirttiği bu eser, özellikle dilindeki ‘bilinçli savrukluk’la eleştirilmiş, diyaloglardaki ısrarlı tekrarlarla da acımasız okların hedefi olmuştu. Anlattığı hikâye ise o dönem için ‘yeni’ gibi görünse de Gogol etkilerinin yoğun biçimde hissedildiği bir temel üzerine inşa edilmişti. Anlayacağınız, ilk romanıyla edebiyat çevrelerini heyecanlandıran o ‘ışık’ bir anda sönüp gitmişti otoritelerin gözünde. O ışığın yeniden ve hiç sönmemecesine parlayacağını görmeleriyse pek vakit almayacaktı. Okumaya devam et →
Not: 8/10
2013 Filistin, 96 dk.
Yönetmen: Hany Abu-Assad
Oyuncular: Adam Bakri, Leem Lubany, Waleed Zuaiter, Samer Bisharat, Iyad Hoorani
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Kutsal Direniş / Yadon Ilaheyya (2002)
Yönetmen: Elia Suleiman
BİZDE daha çok 2005 yapımı “Vaat Edilen Cennet”le (Paradise Now) tanınan, antolojik film “Unutma Beni İstanbul”un da yönetmenlerinden biri olan Filistinli sinemacı Hany Abu-Assad’ın bu yılın ‘yabancı dilde en iyi film’ Oscar adayları arasına giren çalışması “Ömer” (Omar), kurban-cellat ilişkisini beyazperdeye taşıyan filmlerin önde gelenlerinden biri olmayı hak ediyor. İsrail işgali altındaki Filistin topraklarında yaşayanların ‘kapana sıkışmış’ hallerini ilk elden veren yapım, bir yandan da yürekleri dağlayan bir aşk hikayesiyle baş başa bırakıyor bizleri. Anlayacağınız, ‘çıkışsızlık’ başrole soyunuyor bu filmde ve onun kaçınılmaz biçimde açığa çıkardığı ‘öfke’yle anlamlanıyor. Okumaya devam et →
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Yeryüzü Aşkın Yüzü Oluncaya Dek! / Love Will Change the Earth! (2014)
Yönetmen: Reyan Tuvi
BU belgesel hakkında ne yazsak boş! Görmek lazım, hatta defalarca… Haziran 2013’teki Gezi Direnişi’nde korkusuzca haklarını talep eden, ‘tekmeye kafa uzatan’ ve ‘özgür bir dünya’ özlemlerini haykıran gençlerin Mısırlı kardeşleri var “Meydan”ın (Al Midan) başrolünde. Ocak 2011’den bu yana süren mücadelelerini önce 30 yıllık Mübarek rejimine, orduya, ardından da Mursi’nin ‘baskı’yı katmerleyen ‘seçilmiş’ yönetimine karşı yapan Tahrir’in gençleri, tıpkı Gezi’nin gençleri gibi ne darbe istiyorlardı ne de özgürlüklerini hapseden rejimin iktidarda kalmasını. İstedikleri şey netti: ‘Bir’ olmak, birlikte yaşamak, özgür olmak… Okumaya devam et →
Not: 9/10
2013 ABD, 126 dk.
Yönetmen: Spike Jonze
Oyuncular: Joaquin Phoenix, Scarlett Johansson, Amy Adams, Rooney Mara, Olivia Wilde, Chris Pratt, Matt Letscher, Laura Kai Chen, Portia Doubleday, Brian Cox, Kristen Wiig
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
2001: Uzay Yolu Macerası / 2001: A Space Odyssey (1968)
Yönetmen: Stanley Kubrick
SPIKE Jonze ‘kafası’nın önüne geçmek mümkün değil gerçekten de! Konvansiyonele yaklaşmayı bir an olsun düşünmeyen bu kafa, ‘serbest vezin’ bir dünyanın bayraktarlığını üstlenmiş durumda. Onun sineması, hikaye anlatmayı ‘sadece hikaye anlatmak’ olarak tanımlamıyor. Jonze, bir hikaye anlatırken onun ‘uzlaşmacı’ tavır sergilemesinin önüne geçiyor ve her defasında ‘inanılmaza inandırmayı’ başarıyor bir şekilde. Formülleri o denli etkili ki, ikna olmak için aşırı bir çaba harcamanız da gerekmiyor, her şey kendiliğinden olup bitiyor. Okumaya devam et →
Not: 7/10
2013 İngiltere-Almanya-Fransa-Yunanistan-Kıbrıs, 123 dk.
Yönetmen: Jim Jarmusch
Oyuncular: Tilda Swinton, Tom Hiddleston, Mia Wasikowska, John Hurt, Anton Yelchin, Jeffrey Wright
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Açlık / The Hunger (1983)
Yönetmen: Tony Scott
JIM Jarmusch’un ne yapacağı, nereye bakacağı, nasıl bir ruh haliyle işine sarılacağı belli olmuyor! ‘Amerikan bağımsızlarının gururu’ diye de adlandırılabilecek sinemacı, yeni filmi “Sadece Aşıklar Hayatta Kalır”da (Only Lovers Left Alive), özellikle 2000’li yıllarla birlikte ‘sulandırılan’ vampir fenomenine kendi penceresinden bakıyor ve kendi vampirlerini yaratıyor. Okumaya devam et →
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
İç Dünyalar / Interiors (1978)
Yönetmen: Woody Allen
ASGHAR Farhadi’nin ‘mesele’sinde bir eğrilip bükülme yok. Önceki filmi “Bir Ayrılık”taki (Jodaeiye Nader Az Simin) ‘ilişkiler yumağı’nı İran’dan Fransa’ya taşıyor sadece. Aynı filmi çektiğini ya da aynı hikayeyi anlattığını söylemiyoruz tabii ki, ama meselenin özünden dışarı adım atmayı düşünmüyor sinemacı ve ‘bitiremediği’ hikayeyi tamamlamaya çalışıyor “Geçmiş”te (Le Passé). Ve bu kez de bitiremiyor, belki de bitmesini istemiyor, sürüp gitsin bu insanlık dramı diyor, ta ki ‘öğrenene’ kadar… Okumaya devam et →
Not: 8/10
2012 Belçika-Hollanda, 111 dk.
Yönetmen: Felix van Groeningen
Oyuncular: Johan Heldenbergh, Veerle Baetens, Nell Cattrysse, Geert Van Rampelberg, Nils De Caster
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Sınırları Aşmak / Walk the Line (2005)
Yönetmen: James Mangold
BU yılın ‘yabancı dilde en iyi film’ adaylarından biri “Kırık Çember” (The Broken Circle Breakdown). Oscar’ın her yıl olduğu gibi bu yıl da ‘en sağlam dalı’ bu ve kimin kazanacağına dair tahminlerin taca çıkma ihtimalinin de en yüksek olduğu dal. “Kırık Çember” de en az diğer dört güçlü aday kadar heykelciğe yakın anlayacağınız. Festivalde gösterildiği adıyla “Şeylerin Boktanlığı” ya da ticari gösterim ismiyle “Çölde Kutup Ayısı”yla (De Helaasheid Der Dingen) tanıdığımız Belçikalı sinemacı Felix Van Groeningen imzalı film, izleyeni ‘paramparça’ eden hikayesini ‘inanç’ ve ‘güven’ kavramları üzerinde yapılandırıyor. Ve bu kavramların altını tıka basa doldurarak yükseliyor, izleyende ‘travmatik’ bir etki bırakıyor. Okumaya devam et →
Not: 8/10
2013 ABD, 138 dk.
Yönetmen: David O. Russell
Oyuncular: Christian Bale, Amy Adams, Bradley Cooper, Jennifer Lawrence, Jeremy Renner, Louis C.K.
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Belalılar / The Sting (1973)
Yönetmen: George Roy Hill
1990’LARDA çektiği ilk üç filmiyle geleceğin önemli sinemacılarından biri olacağının işaretlerini veren, 2000’leri tek filmle geçerek bu yargıyı havada bırakır gibi olan, ancak 2010’larla birlikte yeni ve çok daha çarpıcı bir çıkışa imza atan David O. Russell, aldığı Altın Küre ödülleriyle birlikte bu yılın Oscar’larında da en güçlü adaylar arasında kendine yer bulan son filmi “Düzenbaz”la (American Hustle) başyapıtını ortaya koymuş görünüyor. Okumaya devam et →
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Copacabana: Düğün Hediyesi / Copacabana (2010)
Yönetmen: Marc Fitoussi
GENEL çerçevede Güney Amerika sinemasının, özeldeyse Şili’nin son zamanlardaki yükselişi gözden kaçacak gibi değil. Pablo Larraín önderliğinde tırmanışını sürdüren Şili sineması, başyapıt ayarında ürünler çıkarmaya devam ediyor. Pablo Larraín’in (kardeşi Juan de Dios Larraín’le birlikte) yapımcı kimliğiyle katkı sunduğu Sebastián Lelio filmi “Gloria” da bu geleneğin çarpıcı uzantılarından biri. Okumaya devam et →
Not: 10/10
1979 Batı Almanya-ABD, 121 dk.
Yönetmen: Milos Forman
Oyuncular: John Savage, Treat Williams, Beverly D’Angelo, Annie Golden, Dorsey Wright, Don Dacus, Cheryl Barnes, Richard Bright, Nicholas Ray, Charlotte Rae, Miles Chapin
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Tommy (1975)
Yönetmen: Ken Russell
ÇAPULCULAR’IN Taksim Gezi Parkı’ndaki direnişi süredursun, onların ‘68 kuşağındaki yansımasını önce sahnede, ardından da beyazperdede ölümsüzleştiren “Hair” müzikalinin akla gelmemesi mümkün değildi bizim için. Öncelikle gençliğin, ardından da bütün toplumların ‘özgürlük’ bağlamındaki dönüşümünde sembol anlamlar kazanan ‘çiçek çocuklar’ın (hippiler) ‘eşya’ya bağımlılığa karşı isyanının izdüşümü olan bu müzikal, 1967’deki ilk sahnelenişinden bu yana etkisini yitirmeyen bir destan kuşkusuz.
“Hair”in Milos Forman imzalı 1979 yapımı sinema versiyonu da aynı oranda ‘kafa karıştırıcı’ (bunu ‘iyi’ diye okuyun lütfen). Çek asıllı üstadın, Vietnam Savaşı karşısında geri adım atmayan, özgürlük alanlarının kısıtlanmasının önünde dimdik duran, ‘para’nın hükmünü reddeden bir kuşağın fotoğrafını çekerken gösterdiği hassasiyetin sonucuysa tam anlamıyla göz kamaştırıcı. İlk andan başlayan ‘isyan ateşi’nin son sahneye kadar taşındığı, izleyicinin de bu ateşle kavrulduğu film, ‘zincir vurulamayacak’ bir gençliğin profilini çıkarıyor aynı zamanda. Okumaya devam et →
Not: 6/10
2012 Fransa, 105 dk.
Yönetmen: François Ozon
Oyuncular: Fabrice Luchini, Ernst Umhauer, Kristin Scott Thomas, Emmanuelle Seigner, Denis Ménochet, Bastien Ughetto
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Âşıklar / The Swimmer (1968)
Yönetmen: Frank Perry
ÖNCELİKLE, François Ozon’u üretkenliği nedeniyle kutlamak gerek diye düşünüyoruz. Uzun metraja geçiş yaptığı 1997’den bu yana 15 filme imza atan sinemacı, bu alanda Woody Allen’la yarışabilecek bir noktaya gelmiş gibi görünüyor. Biz, İstanbul Film Festivali’nden sarkan çalışması “Evde”yi (Dans la Maison) izlerken, yönetmenin son hamlesi “Genç ve Güzel” (Jeune et Jolie) de Cannes Film Festivali’nde yarışıyor olacak. Hızına yetişmek zor anlayacağınız!
Her neyse… Meselemiz bu değil tabii, ama Ozon’un bu özelliğini de vurgulamadan geçmeyelim istedik… Yazımızın öznesiyse, yönetmenin bu ay sonunda sinemalara konuk olacak çalışması “Evde”. Ozon, önceki filmlerinde oturttuğu hikaye anlatma geleneğinin etkili bir uzantısına daha kucak açmamızı sağlıyor burada. Edebiyatı da hikayesine malzeme yapan sinemacı, ‘başkalarının hayatı’nı yaşamak (yaşamayı istemek) meselesine özlü bir bakış atıyor sonuç olarak. Okumaya devam et →
Not: 8/10
2012 Şili-ABD-Fransa-Meksika, 118 dk.
Yönetmen: Pablo Larraín
Oyuncular: Gael García Bernal, Alfredo Castro, Antonia Zegers, Luis Gnecco, Marcial Tagle, Néstor Cantillana, Jaime Vadell, Pascal Montero
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Yağmuru Bile / También la Lluvia (2010)
Yönetmen: Icíar Bollaín
ŞİLİLİ sinemacı Pablo Larraín’in ‘diktatör Pinochet’ merkezli üçlemesinin son durağı “No”, önceki iki filmin açtığı yolu takip ederken, epeyce örselenmiş bir halkın hafızasını küçümseme gafletinin sonuçlarını da taşıyor yamacımıza. Larraín, bu üçlemeyi önümüze koyarken, bir yandan da Şili halkının sözcüsü gibi davranıyor ve halkın Pinochet’yle hesaplaşmasını beyazperde aracılığıyla ete kemiğe büründürüyor. Okumaya devam et →
Not: 6/10
2012 ABD, 122 dk.
Yönetmen: David O. Russell
Oyuncular: Bradley Cooper, Jennifer Lawrence, Robert De Niro, Jacki Weaver, Chris Tucker, Anupam Kher, John Ortiz, Shea Whigham, Julia Stiles
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Bir Gün / One Day (2011)
Yönetmen: Lone Scherfig
ÖĞRETMENLİĞİ bırakıp yazarlık kariyerine adım atan Matthew Quick, kaleme aldığı ilk romanla hedefine ulaşmış bir isim. Popüler kulvarda kendine yer edinen 2008 tarihli ‘Umut Işığım’ (The Silver Linings Playbook), özellikle karakterlerinin ‘yaşayan’ havalarıyla okuru kolayca içine çekebilen bir ilk roman. Yazarın hikâyeyi kurgularken gösterdiği beceri de bu durumun müsebbiblerinden biri kuşkusuz.
30’lu yaşlarının ortalarında bir kahramanı var romanın. Pat Peoples adlı bu karakter, karısı Nikki’yi başka bir adamla yakalayıp ‘balataları sıyırınca’ kapatıldığı klinikten annesi tarafından çıkarılıyor ve baba evinde ‘yeni bir yaşam’a başlıyor. Karısına geri dönme arzusuyla yanıp tutuşan Pat, kadının ‘istediği’ (istediğini sandığı) gibi bir adam olmak için çabalıyor. Annesi, babası, kardeşi, arkadaşları, terapisti ve Philadelphia Eagles futbol takımı çerçevesinde süregiden hayatına, polis kocası öldürülmüş, kendisinden birkaç yaş büyük Tiffany girdiğindeyse işler biraz karışıyor (ya da tam tersine rayına oturuyor). Tiffany’nin ona Nikki’yi kazandıracağını düşünüyor, ama ‘umut ışığı’nı başka bir formülle yakalıyor en nihayetinde… Okumaya devam et →
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
400 Darbe / Les Quatre Cents Coups (1959)
Yönetmen: François Truffaut
BENH Zeitlin için ne söylenebilir ki! IMDb’deki fotosuyla birazcık olsun sevgili İnan Temelkuran’ı hatırlatan bu genç adam, ilk uzun metrajlı filmiyle dünyayı salladı, sallamaya da devam ediyor. İki kısa animasyonla başlayıp, onu “Düşler Diyarı”na taşıyan kısa kurmacası “Glory At Sea”yle ‘evrilen’ sineması, Zeitlin’i tartışmasız bugünün ‘harika çocuk’u yapıyor. Biraz da Steven Spielberg’ün ilk adımlarını hatırlatıyor bize onun bu çıkışı. Okumaya devam et →
Beat Kuşağı’nın zirvedeki temsilcilerinden William S. Burroughs’un 1973 tarihli hikâyeler toplamı ‘Yok Edici’, 30 hikâyeyle toplumu yerle bir ediyor, bütün dinamiklerine dilini sokuyor, ‘utanmadan’.
1940’LI yılların ikinci yarısı ve 1950’lerin başında, iki dünya savaşının bir silindir gibi üzerinden geçtiği toplumların, yaşananlarla ve yaşanacaklarla hesaplaşması kaçınılmazdı. Sanatın bütün disiplinlerinde bir ‘isyan havası’ göze çarpıyordu. Edebiyatın da ‘yeni dünya düzeni’ üzerine söyleyecekleri vardı elbette ve bunu ‘Beat Kuşağı’yla ete kemiğe büründürdü. Kapitalizmle beslenen materyalist bakışı reddeden, her alanda ‘özgür irade’yi öne çıkaran, bunu ‘uçuş’ ortak paydasında buluşturan bu kuşağın yazarları, toplumlara enjekte edilen ‘ezber aşısı’nı tersten okuyan bir yapı oluşturdular. William S. Burroughs, Allen Ginsberg ve Jack Kerouac’ın öne zıpladıkları bu yazar platformu, özellikle gençliği yanına alarak 1968’e doğru giden sürecin de tetikçisi oldu. Burroughs ise, hem dili hem de bakışıyla ‘gerçeküstü bir gerçeklik’ yakaladı, postmodern edebiyata da göz kırpan bir kulvarda yoluna devam etti… Okumaya devam et →
Not: 7/10
2010 Türkiye, 77 dk.
Yönetmen: Selim Güneş
Oyuncular: Hakan Korkmaz, Sinem İslamoğlu, Gürsan Piri Onurlu, Kaya Akkaya, Ziver Armağan Açıl
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Sivas (2014)
Yönetmen: Kaan Müjdeci
ŞAİRLİĞİ ve romancılığı da güçlü olmasına karşın, hikâyeciliğiyle Türkiye edebiyatında bambaşka bir yere oturan Sabahattin Ali, kısacık hayatına (ölümü bu ülke için bir utançtır ve utanç olarak kalacaktır) sığdırdığı sayısız hikâyeyle Türkiye’nin gerçeklerine ‘yapışan’ bir yazar olmayı başarmıştır. Bugün bile değişmeyen ve değişmesi de beklenmeyen ‘bozuk düzen’in insanlar üzerindeki ‘umut kırıcı’ etkisini hikâyelerine malzeme yapan, ‘küçük insan’ın ezilerek daha da küçültülmesini çarpıcı tespitlerle yapıtına yansıtan, okurun duygularını harekete geçiren üslubuyla ‘tetikleyici’ etkiye de sahip olan yazar, bu özellikleriyle otoritenin ‘düşmanı’ olarak görülmüştür her daim. ‘Kuşkulu’ ölümü de bu durumun bir yansımasıdır aslına bakarsanız. Okumaya devam et →
Not: 6/10
2010 Fransa-Avustralya-Almanya-İtalya, 100 dk.
Yönetmen: Julie Bertuccelli
Oyuncular: Charlotte Gainsbourg, Morgana Davies, Marton Csokas, Christian Byers, Tom Russell, Gabriel Gotting, Aden Young
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Ana ve Oğul / Mat i Syn (1997)
Yönetmen: Aleksandr Sokurov
HAYATIMIZIN merkezine koyduğumuz bir insanı kaybettiğimizde çektiğimiz acı bir yana, onun yerini dolduracak bir ‘şey’le avunuruz çoğu zaman. Kimi zaman bu bir eşya, kimi zamansa başka bir insan olur. Kendimden örnek vermem gerekirse, benim için babam bir ‘hırka’dır artık, onun uzun yıllar üzerinden çıkarmadığı kahverengi hırkası. Artık eskiyip (zaten eskiydi) yıpranmış o hırkayı giydiğimde ‘beni ben yapan’ adam olurum, onun hiç ‘eskimeyecek’ duruşunu taklit ederim. Deneyimlediğim ya da gördüğüm birçok ‘arıza’ya isyan ettiğimde, her açıdan yapayalnız kaldığımda, umutsuzluk duvarına tosladığımda o hırkadır beni dipten gün yüzüne çıkaran. Onu yok etmenin beni eksilteceği aşikardır. Ama aynanın öte yakasından bakmaya çalıştığımda, onun eksikliğiyle ‘tek başıma ayakta durma’ reflekslerimin gelişeceğini de düşünürüm bir yandan. Anlayacağınız, yaman bir çelişkidir yaşadığım… Okumaya devam et →
Not: 8/10
2009 ABD-İngiltere, 87 dk.
Yönetmen: Wes Anderson
Seslendirenler: George Clooney, Meryl Streep, Jason Schwartzman, Bill Murray, Wally Wolodarsky, Eric Anderson, Michael Gambon, Willem Dafoe, Owen Wilson, Jarvis Cocker, Wes Anderson
BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Köpek Adası / Isle of Dogs (2018)
Yönetmen: Wes Anderson
ROALD Dahl’ı ‘büyüklere masallar’ yazarı olarak tanımlamak yanlış olmaz sanırız. Sinema sanatıyla her daim içli dışlı olan bu yazar, temelde çocuk edebiyatı içinde kendine yer bulsa da eserlerinde daha çok ‘büyükler’ için mesajlar verip insanoğlunun kimi defolarına eğilmekten geri duramaz. Onun beyazperdedeki en ‘popüler’ yansıması “Charlie’nin Çikolata Fabrikası” (Charlie And The Chocolate Factory) olsa da, “Yaman Tilki” de ‘şöhret’ konusunda ondan aşağı kalmayacak belli ki.
Masalımız şöyle… Kahramanımız Bay Tilki, doğası gereği tavuk hırsızlığıyla geçimini sağlayan bir aile babasıdır. Karısına verdiği söz üzerine bu işi bırakıp gazeteciliğe başlar. Ancak satın aldığı ağaç evin karşısında oturan üç güçlü ve ‘kötü’ adamın ‘dokunulmazlığı’ onu kışkırtır, son bir kez hırsızlık yapmaya karar verir. Bunun sonuçlarıysa yerin altını mesken edinmiş bütün hayvanların kaderini çizecektir. Savaş başlamıştır ve bunun geri dönüşü yoktur… Okumaya devam et →
KUZEY İrlanda’nın bağımsızlık mücadelesinde kilit pozisyon alan IRA’nın (İrlanda Kurtuluş Ordusu) beyazperdeyle teşrikimesai içine girmesinin yansımaları, sinema sanatının ‘politik muhalif’ kanadının zenginleşmesinin anahtarlarından biridir. IRA filmleri (ya da Kuzey İrlanda direniş filmleri diyelim), en yüzeyselden başlayıp en derine kadar inen bütün uzantılarında karşı konulmaz bir çekicilik taşır. Bağımsızlık adına yapılan eylem planlarının ‘adabımuaşeret motoru’ gibidir adeta bu filmler. IRA öncesi direnişe gözünü diken “İrlandalı Kız”dan (Ryan’s Daughter) Gerry Conlon’ın gerçek hikayesini anlatan “Babam İçin”e (In The Name Of The Father) kadar genişleyen bir yelpazede karşımıza çıkan bu yapımlar, ‘direnişin kokusu’nu derinden hissettirme işlevine sahiptir. ‘İlham verici’ olduklarına da kuşku yoktur.
Herhangi bir biçimde benzerliği, yakınlığı, akrabalığı bulunmayan büyük aktörle aynı adı taşıyan ve giderek ‘ustalar’ katında anılmaya başlayan İngiliz sinemacı Steve McQueen’in ilk filmi “Açlık” (Hunger) da bu kategorideki yerini alırken, izleyenin tepkisiz kalmasını olanaksızlaştıran bir biçemin ardına takılıyor. Bir IRA mensubu olmamasına karşın, 1981’deki açlık grevlerinde örgütle birlikte hareket eden efsane direnişçi Bobby Sands’in hikayesine ortak oluyoruz filmde. Politik statü alabilmek için girişilen bu eylem, Sands’in adım adım ölüme doğru giden serüveniyle hayat buluyor, anlamlanıyor. Okumaya devam et →
‘HAYATA dönüş’ operasyonlarının ‘hayatları kararttığı’ gerçeğinden yola çıkarak ‘solmuş’ bir genç adamın son yolculuğunu ajitasyondan kaçınarak anlatan Sonbahar, sinemamızın son dönemlerinde karşımıza çıkan en güzel sürprizlerden biri. Genç yönetmen Özcan Alper, ilk uzun metrajlı çalışmasında didaktik olmaktan uzak anlatımıyla usulca ilerleyen bir ‘ağıt’ formuna ulaşıyor ve özellikle ‘öze dönük’ duyguların açığa çıkmasına vesile oluyor.
Başkarakterin ölümle yüzleşmeye doğru giden serüveni, onu uzun hapislik yıllarının getirdiği kimi alışkanlıkların ışığında kahredici bir yalnızlığa itiyor. Annesiyle, çocukluk arkadaşıyla ya da komşularıyla olan ilişkilerinde ‘yabancı’ gibi duran kahramanımız, Gürcü bir hayat kadınıyla yaşadığı ilişkideyse onun yabancılığından destek alarak ayakta kalmaya çalışıyor, bendini çiğneyip aşmanın hesaplarını yapabiliyor. Sonuç olarak bu iki insanın ‘uzak’ görüntüleri, ‘geleceksizlik’leri ve de motivasyonsuzluk tuzağına düşmüş hayatları eşliğinde gönülsüz buluşmasına tanık oluyoruz hikayede. Hayatının ‘sonbahar’ını erken bir yaşta geçirmek zorunda kalan adamın inandığı değerlerin giderek anlamsızlaştığı bu süreç, sevdiği insanların gölgesinde bir ‘uzaylı’ya dönüşmesini sağlıyor, ‘son yaprak’ın düşmesini bekler hale getiriyor onu. Okumaya devam et →
24. ELVEDA (The Farewell) 2019 ABD-Çin, 100 dk. Yönetmen: Lulu Wang
25. MÜRİT (The Lodge) 2019 İngiltere-ABD-Kanada, 108 dk. Yönetmenler: Veronika Franz & Severin Fiala
26. KUZULAR FİRARDA: UZAY PARKI
(A Shaun the Sheep Movie: Farmageddon) 2019 İngiltere-Fransa-Belçika-ABD-Çin, 86 dk. Yönetmenler: Richard Phelan & Will Becher
34. YIRTICI KUŞLAR (VE MUHTEŞEM HARLEY QUINN)
(Birds of Prey: And the Fantabulous Emancipation of One Harley Quinn) 2020 ABD, 109 dk. Yönetmen: Cathy Yan
35. MATTHIAS VE MAXIME
(Matthias et Maxime / Matthias and Maxime) 2019 Kanada-Fransa, 119 dk. Yönetmen: Xavier Dolan
25. BİR RÜYA İÇİN AĞIT (Requiem for a Dream) 2000 ABD, 102 dk. Yönetmen: Darren Aronofsky
26. KORKAK ROBERT FORD’UN JESSE JAMES SUİKASTI
(The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford) 2007 ABD-Kanada-İngiltere, 160 dk. Yönetmen: Andrew Dominik
29. KARANLIKTA DANS (Dancer in the Dark) 2000 Danimarka-Almanya-Hollanda-İtalya-ABD-İngiltere-Fransa-
İsveç-Finlandiya-İzlanda-Arjantin-Norveç-Tayvan-Belçika, 140 dk. Yönetmen: Lars von Trier
30. İHTİYAR DELİKANLI (Oldeuboi / Oldboy) 2003 Güney Kore, 120 dk. Yönetmen: Park Chan-Wook
31. KEVIN HAKKINDA KONUŞMALIYIZ (We Need to Talk About Kevin) 2011 İngiltere-ABD, 112 dk. Yönetmen: Lynne Ramsay
32. KARANLIK YOLCULUK (Donnie Darko) 2001 ABD, 113 dk. Yönetmen: Richard Kelly
65. BEYAZ BANT
(Das Weiße Band: Eine Deutsche Kindergeschichte / The White Ribbon) 2009 Almanya-Avusturya-Fransa-İtalya-Kanada, 144 dk. Yönetmen: Michael Haneke
66. HİÇBİR ZAMAN BURADA DEĞİLDİN (You Were Never Really Here) 2017 İngiltere-Fransa-ABD, 89 dk. Yönetmen: Lynne Ramsay
67. HAKLI İNTİKAM (Boksuneun Naui Geot / Sympathy for Mr. Vengeance) 2002 Güney Kore, 129 dk. Yönetmen: Park Chan-Wook
HIGH LIFE 2018 Almanya-Fransa-İngiltere-Polonya-ABD, 110 dk. Yönetmen: Claire Denis
LANETLİ KUMAŞ (In Fabric) 2018 İngiltere, 118 dk. Yönetmen: Peter Strickland
DİĞERLERİNİN SESSİZLİĞİ
(El Silencio de Otros / The Silence of Others) 2018 ABD-İspanya-Kanada-Fransa, 96 dk. Yönetmenler: Robert Bahar, Almudena Carracedo
YÜZLEŞME (Grâce à Dieu / By the Grace of God) 2018 Fransa-Belçika, 137 dk. Yönetmen: François Ozon
ÜÇÜNCÜ EŞ (The Third Wife) 2018 Vietnam, 96 dk. Yönetmen: Ash Mayfair
BU HER ŞEYİ DEĞİŞTİRİR (This Changes Everything) 2018 ABD, 97 dk. Yönetmen: Tom Donahue
BİR GÜN (Egy Nap / One Day) 2018 Macaristan, 99 dk. Yönetmen: Zsófia Szilágyi
RÜZGAR (The Wind) 2018 ABD, 86 dk. Yönetmen: Emma Tammi
ÖLÜLER VE DİĞERLERİ
(Chuva é Cantoria na Aldeia dos Mortos / The Dead and the Others) 2018 Portekiz-Brezilya, 114 dk. Yönetmenler: Renée Nader Messora, João Salaviza
MONROVIA, INDIANA 2018 ABD, 143 dk. Yönetmen: Frederick Wiseman
NEHİR KIYISINDAKİ OTEL
(Gangbyeon Hotel / Hotel by the River) 2018 Güney Kore, 96 dk. Yönetmen: Hong Sang-Soo
ALICE T. 2018 Fransa-Romanya-İsveç, 105 dk. Yönetmen: Radu Muntean
