Tag Archives: Stefan Zweig

AMOK KOŞUCUSU (Stefan Zweig)

27 Cuma Oca 2017

Posted by in KİTAP, RADİKAL KİTAP

≈ Yorum bırakın

Etiketler

, , , , ,

stefanzweig
Stefan Zweig

Stefan Zweig’ın 1922 tarihli novellası ‘Amok Koşucusu’, handiyse ‘feminist’ bir metnin çıkmaz sokaklarına hapsediyor bizi, keder ve coşkuyu aynı paragrafların içine sıkıştırarak.

STEFAN Zweig’ın ‘tutku’sunu okumak, cümlelerinin arasına sıkışmış ‘özgür ruh’u açığa çıkarıp kendi ruhumuza yapıştırmak biraz da. Boyutları belirsiz bir küpte mahsur kalmanın klostrofobisinden kaçmak ne kadar zorsa, Zweig’ın metinlerindeki ‘tutku’ya kapılıp sürüklenmeden sıyrılmak da bir o kadar zor. Yağlı direğin üzerinde denize doğru koşan yarışmacı gibi, kaç adım atacağınızı bilemeden yürüyorsunuz onun yarattığı atmosferlerde, en nihayetinde düşeceğinizden emin bir şekilde. Önemli olansa düşerken alacağınız hasar; ne kadar ‘ağır’ olursa tahribat, sizin için o kadar iyi, o kadar ‘parlak’. Zweig’ın ‘hafif’ olduğunu söyleyenlere ise bir çift lafımız bile yok, onları kendi cehennemleriyle baş başa bırakmak en iyisi, en güzeli…
Yazarın 1922 tarihli novellası ‘Amok Koşucusu’ (Der Amokläufer), bahsettiğimiz ‘tutku’nun üzerimizde oluşturduğu baskıyı, önüne geçilmez baş dönmesini en iyi yansıtan metinlerden biri. 60 sayfalık bu ‘küçük’ şaheser, bir erkek ve bir kadın hikâyesi anlatıyor belki, ama geniş perspektifte ‘bir’ olmanın resmi gibi adeta. Okumaya devam et →

MEÇHUL KADININ MEKTUPLARI (Letter from an Unknown Woman)

Öne Çıkan

Posted by in 1940-1949, KİTAP, RADİKAL KİTAP, SİNEMA-DÜNYA

≈ 1 Yorum

Etiketler

, , , , , , , , , , , , ,


Not: 9/10
1948 ABD, 86 dk.
Yönetmen: Max Ophüls
Oyuncular: Joan Fontaine, Louis Jourdan, Mady Christians, Marcel Journet, Art Smith, Carol Yorke, Howard Freeman, John Good

BU FİLMİ SEVDİYSEN BUNU DA GÖR!
Bir Kadın Bir Erkek / Un Homme et une Femme (1966)
Yönetmen: Claude Lelouch

İNGİLİZLERİN ‘hafif’ buldukları için pek önemsemedikleri Stefan Zweig, 20. yüzyılın başlarında verdiği ürünlerle edebiyat dünyasının ‘kilit’ karakterleri arasına girmeyi başarmış bir yazar, bunu tartışmaya gerek yok. İngilizlerin (hepsi değil tabii) fikirlerinin bu noktada önem arz etmediğini de belirtelim. Avusturya’nın kalbi Viyana’dan çıkan yazarın, 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında her açıdan bir ‘geçiş dönemi’ yaşayan Avrupa’nın ete kemiğe (ve ruha) bürünmüş hali olduğunu da söyleyebiliriz. Hümanist yaklaşımıyla insanın özüne inen ve oradan mükemmel ruhbilimsel tespitler çıkaran Zweig, karakterlerinin içine bakabilmeyi kolaylaştıran stiliyle de durduğu yeri hak eden bir yazınsal serüvenin sahibi.
Zweig’ın 1922 tarihli uzun hikâyesi ‘Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu’ (Brief Einer Unbekannten) ise, ‘aşk’ kavramının tanımının yeniden yapılmasına vesile olmuş bir eser. Bu hikâye, ‘karşılıksız aşk’ın yakıp yıkıcılığını önümüze koyarken, bir yandan da okuru içine çekip eriten bir atmosfer sunar. Yalnızca 55 sayfalık bir hacimle ‘ölümsüz bir aşk hikâyesi’ formuna tutunan Zweig, örneğin Tolstoy’un devasa romanı ‘Anna Karenina’ kadar yoğunlaştırıp derinleştirebilir metnini, ki asıl zorluk da buradadır sanki. Hikâyenin ‘sıkıştırılmış’ dünyasını, olsa olsa Thomas Mann’ın ‘Venedik’te Ölüm’üyle karşılaştırabiliriz; oradaki mükemmelliğe yaklaşır Zweig burada ve okuru 55 sayfaya hapsetmeyi başarır. Okumaya devam et →